Helpt chitosan bij het afvallen?

Er zijn veel afslanksupplementen op de markt. Chitosan is er één van, een poeder gemaakt van het exoskelet van insecten, kreeftachtigen of schimmels. Het zou werken doordat het vet uit de maaltijd bindt. Dat vet komt dan niet aan je lijf, maar in je ontlasting. Maar doet chitosan wel wat het belooft?

Wil je trouwens ook mijn fitness tips ontvangen via Facebook? Klik dan hier.

Wat is chitosan

Chitosan is een polysachariden die wordt gemaakt van chitine uit het exoskelet van insecten, garnalen, krabben, kreeften en schimmels. Het wordt onder andere gebruikt om papier sterker te maken, water te zuiveren en folie antimicrobiële eigenschappen te geven. Daarnaast is het vooral bekend als afslanksupplement.

Uit dierstudies is namelijk gebleken dat het vet kan binden [1-3]. Het is dus een zogenaamde vetblokker. Een paar capsules chitosan voor een vetrijke maaltijd zou vet binden en tot gewichtsverlies leiden.

Helpt chitosan bij gewichtsverlies?

Een eerste vraag is hoeveel vet chitosan dan kan binden. Voor een antwoord daarop kan er gekeken worden naar de vetuitscheiding. Het vet dat door chitosan gebonden wordt komt namelijk in de ontlasting terecht en dat kan gemeten worden. Studies die daarnaar gekeken hebben laten zien dat de vetuitscheiding niet of minimaal toeneemt [4-8]

Leidt chitosan dan wel tot gewichtsverlies? Een meta-analyse uit 2008 wijst wel die richting uit [9, 10]. Daarin zijn 7 studies opgenomen met een duur van 1 tot 6 maanden waarin chitosan met een placebomiddel is vergeleken. De deelnemers hadden allemaal overgewicht of obesitas en de dosering chitosan varieerde van 1 tot 4,1 gram/dag.

Chitosan leidde gemiddeld tot een gewichtsverlies van 0,9 kg. De kwaliteit van de studies laat echter te wensen over. Een analyse van de kwalitatief betere studies laat geen significant gewichtsverlies zien. De ‘European Food and Safety Authority’ (EFSA) heeft op basis van die meta-analyse de gezondheidsclaim dat chitosan tot gewichtsverlies leidt dan ook afgewezen [10].

Na de meta-analyse is er nog een studie verschenen waarin de deelnemers 2,5 gram chitosan per dag kregen of een placebo [11]. Na 90 dagen was het gewichtsverlies in de chitosangroep bijna 3 kg groter dan in de placebogroep. Duidelijk meer dan wat uit de eerder aangehaalde meta-analyse is gekomen.

Interessant is dat ook de spiermassa was afgenomen met ruim een halve kilogram, terwijl die in de placebogroep eerder was toegenomen. Opmerkelijk is de spreiding ervan bij de deelnemers in de chitosangroep. Die liep van een afname van maar liefst 11,5 kg (11,1 kg na 45 dagen) tot een toename van 1,2 kg.

In de placebogroep liep de spreiding van een afname van 3,2 kg tot een toename van 3,1 kg. Dit verschil in spreiding wordt niet verklaard door de auteurs, maar kan komen door een ‘uitschieter’ in de chitosangroep. Deze ‘uitschieter’ kan echter ook meegespeeld hebben bij het gevonden verschil in gewichtsverlies. Enige terughoudendheid met de resultaten is daarom gewenst.

Conclusie: helpt chitosan bij het afvallen?

Er zijn aanwijzingen dat je met chitosan gewicht kunt verliezen. Het effect is echter klein en de kwalitatief betere studies laten geen significant gewichtsverlies zien.

Wil je trouwens ook mijn fitness tips ontvangen via Facebook? Klik dan hier.

Referenties

• Deuchi K, Kanauchi O, Imasato Y, Kobayashi E. Effect of the viscosity or deacetylation degree of chitosan on fecal fat excreted from rats fed on a high fat diet. Bioscience Biotechnology and Biochemistry 1995;59:781–5.
• Sugano M, Fujikawa T, Hiratsuji Y, Nakashima K, Fukuda N, Hasegawa Y. A novel use of chitosan as a hypocholesterolemic agent in rats. American Journal of Clinical Nutrition 1980;33:787–93.
• Zacour AC, Silva ME, Cecon PR, Bambirra EA, Vieira EC. Effect of dietary chiton on cholesterol absorption and metabolism in rats. Journal of Nutritional Science and Vitaminology 1992;38:609–13.
• Mhurchu CN, Poppitt SD, McGill AT, Leahy FE, Bennett DA, Lin RB, Ormrod D, Ward L, Strik C, Rodgers A. The effect of the dietary supplement, Chitosan, on body weight: a randomised controlled trial in 250 overweight and obese adults. Int J Obes Relat Metab Disord. 2004 Sep;28(9):1149-56.
• Schiller RN, Barrager E, Schauss AG, Nichols EJ. A randomized, double-blind, placebo-controlled study examining the effects of a rapidly soluble chitosan dietary supplement on weight loss and body composition in overweight and mildly obese individuals. Journal of the American Nutraceutical Association 2001;4:42–9.
• Guerciolini R, Radu-Radulescu L, Boldrin M, Dallas J, Moore R. Comparative evaluation of fecal fat excretion induced by orlistat and chitosan. Obes Res. 2001 Jun;9(6):364-7.
• Gades MD, Stern JS. Chitosan supplementation does not affect fat absorption in healthy males fed a high-fat diet, a pilot study. Int J Obes Relat Metab Disord. 2002 Jan;26(1):119-22.
• Gades MD, Stern JS. Chitosan supplementation and fecal fat excretion in men. Obes Res. 2003 May;11(5):683-8.
• Jull AB, Ni Mhurchu C, Bennett DA, Dunshea-Mooij CA, Rodgers A. Chitosan for overweight or obesity. Cochrane Database Syst Rev. 2008 Jul 16;(3):CD003892.
• EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA); Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to chitosan and reduction in body weight (ID 679, 1499), maintenance of normal blood LDL-cholesterol concentrations (ID 4663), reduction of intestinal transit time (ID 4664) and reduction of inflammation (ID 1985) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006. EFSA Journal 2011;9(6):2214. [21 pp.].
• Trivedi VR, Satia MC, Deschamps A, Maquet V, Shah RB, Zinzuwadia PH, Trivedi JV. Single-blind, placebo controlled randomised clinical study of chitosan for body weight reduction. Nutr J. 2016 Jan 8;15:3.