Word je dik van light drank?

Word je dik van light drank?

Er is weinig discussie dat je van suikerhoudende drank relatief makkelijk zwaarder kunt worden. Dat komt door de vloeibare calorieën die slecht verzadigen. Ongemerkt krijg je zo veel calorieën binnen. Als oplossing zijn er light dranken op de markt gekomen. Door de suiker te vervangen door kunstmatige zoetstoffen smaken ze nog steeds zoet, maar dan zonder calorieën. Een ideale oplossing zou je denken, maar niet iedereen is het daarmee eens. De kunstmatige zoetstoffen zouden namelijk juist tot gewichtstoename leiden.


 

Waarom light drank?

Overgewicht en obesitas zijn de laatste tientallen jaren drastisch toegenomen. In 2016 had bijna 50% van de volwassen Nederlanders overgewicht (BMI ≥25 kg/m2) en iets meer dan 14% had obesitas (BMI ≥30 kg/m2) [1]. Dat is zorgwekkend omdat het gepaard gaat met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, diabetes mellitus type II, gewrichts-, ademhalings- en psychische problemen, depressie en bepaalde vormen van kanker.

De oplossing is even eenvoudig in theorie, als moeilijk in de praktijk: minder calorieën binnenkrijgen dan dat je verbruikt. Je kunt op een eenvoudige manier minder calorieën binnenkrijgen door suikerhoudende dranken (frisdrank, fruitsap, energiedrank) te vervangen door light dranken.

Dat zou een gunstig effect op het lichaamsgewicht moeten hebben want suikerhoudende dranken stimuleren gewichtstoename [2]. Toch is niet iedereen daarvan overtuigd. De kunstmatige zoetstoffen zouden namelijk de eetlust stimuleren en op die manier voor gewichtstoename zorgen. Een interessante theorie, maar klopt die ook?

Onderzoek naar kunstmatige zoetstoffen en lichaamsgewicht

Er zijn verschillende manieren waarop gekeken kan worden gedaan naar de invloed van kunstmatige zoetstoffen op het lichaamsgewicht. Dat kan met observationele- en met interventiestudies.

Bij observationele studies wordt er gekeken of er verbanden zijn, waarbij gecorrigeerd wordt voor een aantal verstorende factoren. Er vindt geen aanpassing van de voeding plaats, er wordt alleen maar geobserveerd.

Uit dergelijke studies blijkt niet dat er een verband is tussen kunstmatige zoetstoffen en een verandering van het lichaamsgewicht [3, 4]. Soms wordt er zelfs een verband gevonden tussen kunstmatige zoetstoffen en een toename van de BMI [3].

Dit past bij de theorie dat kunstmatige zoetstoffen de eetlust stimuleren. Een nadeel van dergelijke observationele studies is echter dat er alleen naar verbanden wordt gekeken en niet naar oorzaken. Er worden weliswaar correcties toegepast voor verstorende factoren, maar dat is nooit volledig.

Het is aannemelijk dat juist mensen die te zwaar zijn gebruik maken van producten met kunstmatige zoetstoffen om gewicht mee te verliezen. Het is dan niet verwonderlijk dat mensen die kunstmatige zoetstoffen gebruiken een hogere BMI hebben. Dit staat bekend als ‘reverse causality’ en is een probleem.

Interventiestudies hebben geen of minder last van verstorende factoren en ‘reverse causality’, waardoor ze betrouwbaarder zijn dan observationele studies.

In plaats van naar verbanden wordt er gekeken naar oorzaken. Deelnemers worden niet alleen geobserveerd, maar er vind ook een interventie (experiment) plaats. De ene groep krijgt bijvoorbeeld een jaar lang suikerhoudende drank te drinken en de andere groep light-drank.

Na een jaar kan er gekeken worden of er een verschil is in lichaamsgewicht tussen de twee groepen. Dit soort studies laat zien dat het vervangen van suiker door kunstmatige zoetstoffen tot een gering gewichtsverlies leidt (ca. 1 kg) [3, 4].

Dit wordt ook gevonden wanneer je specifiek suikerhoudende drank met light drank vergelijkt. Geen enkele keer wordt er gevonden dat light drank tot gewichtstoename leidt. Dat het gewichtsverlies relatief klein is, is te verklaren doordat er later op de dag een gedeeltelijke compensatie optreedt.

Conclusie: word je dik van light drank?

De meest betrouwbare studies laten zien dat het vervangen van suikerhoudende dranken door light dranken tot gewichtsverlies leidt.

Dat wil niet zeggen dat light dranken DE oplossing voor de overgewichtsproblematiek zijn. Het effect is namelijk relatief klein. Daarnaast zullen ook andere voedingsaanpassingen nodig zijn.

Bovendien tasten de zuren die erin zitten het tandglazuur aan. Water, thee en koffie blijven dus de voorkeur verdienen.


 

Referenties
  • https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/overgewicht/cijfers-context/huidige-situatie
  • Malik VS, Pan A, Willett WC, Hu FB. Sugar-sweetened beverages and weight gain in children and adults: a systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr 2013;98:1084–102.
  • Miller PE, Perez V. Low-calorie sweeteners and body weight and composition: a meta-analysis of randomized controlled trials and prospective cohort studies. Am J Clin Nutr. 2014 Sep;100(3):765-77.
  • Rogers PJ, Hogenkamp PS, de Graaf C, Higgs S, Lluch A, Ness AR, Penfold C, Perry R, Putz P, Yeomans MR, Mela DJ. Does low-energy sweetener consumption affect energy intake and body weight? A systematic review, including meta-analyses, of the evidence from human and animal studies. Int J Obes (Lond). 2016 Mar;40(3):381-94.
Piet
Door

Piet

op 09 Sep 2018

Mahlzeit | Beitrag vom 09.02.2018 Diabetesrisico: Pas op voor zoetstoffen! Door Udo Pollmer Veel mensen consumeren zonder er bij na te denken dagelijks zoetstoffen, zegt Udo Pollmer. Daarbij hebben verschillende studies aangetoond, dat deze middelen naast diabetes en overgewicht zelfs alzheimer kunnen veroorzaken, zo waarschuwt de levensmiddelenexpert. “Met zoetstoffen stijgt het risico op diabetes”, zo meldde onlangs de Ärzte Zeitung. Aanleiding was een dubbelblinde studie met 27 jonge mannen en vrouwen. Driemaal daags slikten ze voorafgaand aan de maaltijd een capsule met de zoetstoffen acesulfaam en sucralose – of een placebo. Onder de zoetstoffen liep de bloedsuikerspiegel na de maaltijden van dag tot dag sterker op, maar niet onder een placebo. Een schijnbaar volledig absurd resultaat want theoretisch zouden zoetstoffen er toe bij moeten dragen, de bloedsuiker onder controle te houden. Verdere onderzoeken toonden aan, dat zoetstoffen de opname van glucose uit de spijsbrij laat accelereren; in iedere maaltijd is nu eenmaal zetmeel voorhanden, die glucose levert. Light-limonades kunnen diabetes veroorzaken De onderzoekers concludeerden uit hun resultaten, dat zoetstoffen de controle over de bloedsuiker moeilijker maken, wat bij een regelmatige consumptie, b.v. in de vorm van light-frisdrank diabetes veroorzaken kan. Daarmee bevestigen ze een onderzoek van het Weizmann-Instituut in het Israëlische Rehovot. Daar was men er aanvankelijk ook van overtuigd, dat zoetstoffen zeker voor patiënten met diabetes, het metabolisch syndroom en overgewicht, nuttig zouden kunnen zijn. De onderzoekers testten sacharine, aspartaam en sucralose. Als eerste vermengden ze het drinkwater van laboratoriummuizen met telkens een van deze zoetstoffen. In tegenstelling tot de controlegroep met suikerwater ontwikkelden de dieren in de drie zoetstoffengroepen in de loop van de tijd een uitgesproken glucose-intolerantie, de belangrijkste voorbode van diabetes. Maar niet alleen de drie zoetstoffen hadden vergelijkbare effecten, ze traden ook bij de afstammelingen van alle geteste muizen op. Zou dat ook op mensen overdraagbaar zijn? De onderzoekers overhandigden zeven gezonde mensen, die daarvoor geen zoetstoffen genomen hadden, sacharine. Na een week ontwikkelden vier van de zeven proefpersonen significant slechtere waardes bij de glucosetolerantie-test, die overige drie deelnemers vertoonden daarentegen geen reactie. De mensen reageren even verschillend. Bij de volgende stap analyseerden de onderzoekers de effecten onder 381 personen zonder diabetes: ook dit keer werden bij zoetstoffenconsumpties doorgaans ongunstigere waardes bij de glucosetolerantie-test gemeten, de leverwaardes verslechterden zich, en daarbij nam het vet aan de buik duidelijk toe. Hoe meer zoetstof ze consumeerden, des te uitgesprokener waren de gevolgen. Beschadiging van de darmflora En dan was er nog iets: Zoetstof gebruikers hadden een duidelijk andere, ongunstige samenstelling van de darmflora ontwikkeld zoals die voor vele dikke mensen kenmerkend is. Om dit te verstaan, dient men te weten, dat zoetstoffen antibiotisch werken. Sacharine bijvoorbeeld is een sulfonamide. Sulfonamiden zijn belangrijke antibiotica, vandaar de werking op de darmflora. Stomverbaasd maakt een verder experiment uit Rehovot. Nadat de zoetstoffen niet alleen de darmflora van mensen maar in dezelfde mate ook die van muizen beschadigen, gaven ze de diertjes therapeutisch gebruikte antibiotica, die in staat zijn, de dubieuze zoetstof-kiemen in de darm te doden. Dat functioneerde: Deze antibiotica beschermde de dieren zelfs voor het ontstaan van een zoetstof-diabetes. Het is toch verbazingwekkend: Terwijl antibiotica vanwege het gevaar op resistentie kritisch bekeken wordt, consumeren veel mensen zonder er bij na te denken dagelijks zoetstoffen. Als medicament zouden ze nooit en te nimmer toegelaten zijn, omdat ze naast diabetes en overgewicht ook wel alzheimer kunnen veroorzaken, zoals een recente studie onder bijna 3.000 proefpersonen laat zien. Het risico had zich ongeveer verdrievoudigd. Hoe luidt het antwoord van de politiek, wanneer men weet, dat de aan de suiker toegeschreven gezondheidsproblemen in de eerste plaats op de calorievrije additieven terug te voeren zijn? “Bescherm onze kinderen tegen suiker”, zo luidt het parool. Bedoeld is natuurlijk niet “beschermen”, maar veelmeer “verbieden”, wel wetend, dat de kinderen dan naar light-frisdrank zullen gaan grijpen. Daarvan profiteren artsen, de farmaceutische industrie en natuurlijk de pensioenfondsen. Eet smakelijk! Literatuur Anon: Mit Süßstoffen steigt das Diabetesrisiko. Ärztezeitung 30.11.2017 Young RL et al: Impact of artificial sweeteners on glycemic control in healthy humans. EASD Virtual Meeting, Lisbon 2017, Abstract 193 Suez J et al: Artificial sweeteners induce glucose intolerance by altering the gut microbiota. Nature 2014 Oct 9;514(7521):181-6 Suez J et al: Non-caloric artificial sweeteners and the microbiome: findings and challenges. Gut Microbes. 2015; 6: 149-155 Gul SS et al: Inhibition of the gut enzyme intestinal alkaline phosphatase may explain how aspartame promotes glucose intolerance and obesity in mice. Applied Physiology, Nutrition & Metabolism 2017; 42: 77-83 Pase MP et al: Sugar- and artificially sweetened beverages and the risks ofiIncident stroke and dementia: a prospective cohort study. Stroke 2017; 48: 1139-1146 Wersching H et al: Sugar-sweetened and artificially sweetened beverages in relation to stroke and dementia. Stroke 2017; 48: 1129-1131 Pollmer U: Kalorienfreie Süßstoffe: Light-Produkte als Dickmacher. Deutschlandfunk Kultur, Mahlzeit Beitrag vom 3. Juni 2016 Prashant GM et al: The antimicrobial activity of the three commercially available intense sweeteners against common periodontal pathogens: an in vitro study. Journal of Contemporary Dental Practice 2012; 13: 749-752 Mahlzeit | Beitrag vom 09.02.2018 Diabetesrisico: Pas op voor zoetstoffen! Door Udo Pollmer Veel mensen consumeren zonder er bij na te denken dagelijks zoetstoffen, zegt Udo Pollmer. Daarbij hebben verschillende studies aangetoond, dat deze middelen naast diabetes en overgewicht zelfs alzheimer kunnen veroorzaken, zo waarschuwt de levensmiddelenexpert. “Met zoetstoffen stijgt het risico op diabetes”, zo meldde onlangs de Ärzte Zeitung. Aanleiding was een dubbelblinde studie met 27 jonge mannen en vrouwen. Driemaal daags slikten ze voorafgaand aan de maaltijd een capsule met de zoetstoffen acesulfaam en sucralose – of een placebo. Onder de zoetstoffen liep de bloedsuikerspiegel na de maaltijden van dag tot dag sterker op, maar niet onder een placebo. Een schijnbaar volledig absurd resultaat want theoretisch zouden zoetstoffen er toe bij moeten dragen, de bloedsuiker onder controle te houden. Verdere onderzoeken toonden aan, dat zoetstoffen de opname van glucose uit de spijsbrij laat accelereren; in iedere maaltijd is nu eenmaal zetmeel voorhanden, die glucose levert. Light-limonades kunnen diabetes veroorzaken De onderzoekers concludeerden uit hun resultaten, dat zoetstoffen de controle over de bloedsuiker moeilijker maken, wat bij een regelmatige consumptie, b.v. in de vorm van light-frisdrank diabetes veroorzaken kan. Daarmee bevestigen ze een onderzoek van het Weizmann-Instituut in het Israëlische Rehovot. Daar was men er aanvankelijk ook van overtuigd, dat zoetstoffen zeker voor patiënten met diabetes, het metabolisch syndroom en overgewicht, nuttig zouden kunnen zijn. De onderzoekers testten sacharine, aspartaam en sucralose. Als eerste vermengden ze het drinkwater van laboratoriummuizen met telkens een van deze zoetstoffen. In tegenstelling tot de controlegroep met suikerwater ontwikkelden de dieren in de drie zoetstoffengroepen in de loop van de tijd een uitgesproken glucose-intolerantie, de belangrijkste voorbode van diabetes. Maar niet alleen de drie zoetstoffen hadden vergelijkbare effecten, ze traden ook bij de afstammelingen van alle geteste muizen op. Zou dat ook op mensen overdraagbaar zijn? De onderzoekers overhandigden zeven gezonde mensen, die daarvoor geen zoetstoffen genomen hadden, sacharine. Na een week ontwikkelden vier van de zeven proefpersonen significant slechtere waardes bij de glucosetolerantie-test, die overige drie deelnemers vertoonden daarentegen geen reactie. De mensen reageren even verschillend. Bij de volgende stap analyseerden de onderzoekers de effecten onder 381 personen zonder diabetes: ook dit keer werden bij zoetstoffenconsumpties doorgaans ongunstigere waardes bij de glucosetolerantie-test gemeten, de leverwaardes verslechterden zich, en daarbij nam het vet aan de buik duidelijk toe. Hoe meer zoetstof ze consumeerden, des te uitgesprokener waren de gevolgen. Beschadiging van de darmflora En dan was er nog iets: Zoetstof gebruikers hadden een duidelijk andere, ongunstige samenstelling van de darmflora ontwikkeld zoals die voor vele dikke mensen kenmerkend is. Om dit te verstaan, dient men te weten, dat zoetstoffen antibiotisch werken. Sacharine bijvoorbeeld is een sulfonamide. Sulfonamiden zijn belangrijke antibiotica, vandaar de werking op de darmflora. Stomverbaasd maakt een verder experiment uit Rehovot. Nadat de zoetstoffen niet alleen de darmflora van mensen maar in dezelfde mate ook die van muizen beschadigen, gaven ze de diertjes therapeutisch gebruikte antibiotica, die in staat zijn, de dubieuze zoetstof-kiemen in de darm te doden. Dat functioneerde: Deze antibiotica beschermde de dieren zelfs voor het ontstaan van een zoetstof-diabetes. Het is toch verbazingwekkend: Terwijl antibiotica vanwege het gevaar op resistentie kritisch bekeken wordt, consumeren veel mensen zonder er bij na te denken dagelijks zoetstoffen. Als medicament zouden ze nooit en te nimmer toegelaten zijn, omdat ze naast diabetes en overgewicht ook wel alzheimer kunnen veroorzaken, zoals een recente studie onder bijna 3.000 proefpersonen laat zien. Het risico had zich ongeveer verdrievoudigd. Hoe luidt het antwoord van de politiek, wanneer men weet, dat de aan de suiker toegeschreven gezondheidsproblemen in de eerste plaats op de calorievrije additieven terug te voeren zijn? “Bescherm onze kinderen tegen suiker”, zo luidt het parool. Bedoeld is natuurlijk niet “beschermen”, maar veelmeer “verbieden”, wel wetend, dat de kinderen dan naar light-frisdrank zullen gaan grijpen. Daarvan profiteren artsen, de farmaceutische industrie en natuurlijk de pensioenfondsen. Eet smakelijk! Literatuur Anon: Mit Süßstoffen steigt das Diabetesrisiko. Ärztezeitung 30.11.2017 Young RL et al: Impact of artificial sweeteners on glycemic control in healthy humans. EASD Virtual Meeting, Lisbon 2017, Abstract 193 Suez J et al: Artificial sweeteners induce glucose intolerance by altering the gut microbiota. Nature 2014 Oct 9;514(7521):181-6 Suez J et al: Non-caloric artificial sweeteners and the microbiome: findings and challenges. Gut Microbes. 2015; 6: 149-155 Gul SS et al: Inhibition of the gut enzyme intestinal alkaline phosphatase may explain how aspartame promotes glucose intolerance and obesity in mice. Applied Physiology, Nutrition & Metabolism 2017; 42: 77-83 Pase MP et al: Sugar- and artificially sweetened beverages and the risks ofiIncident stroke and dementia: a prospective cohort study. Stroke 2017; 48: 1139-1146 Wersching H et al: Sugar-sweetened and artificially sweetened beverages in relation to stroke and dementia. Stroke 2017; 48: 1129-1131 Pollmer U: Kalorienfreie Süßstoffe: Light-Produkte als Dickmacher. Deutschlandfunk Kultur, Mahlzeit Beitrag vom 3. Juni 2016 Prashant GM et al: The antimicrobial activity of the three commercially available intense sweeteners against common periodontal pathogens: an in vitro study. Journal of Contemporary Dental Practice 2012; 13: 749-752

Reactie plaatsen